ბარიატრიული ქირურგიის გრძელვადიანი უარყოფითი გვერდითი მოვლენები
ბარიატრიული ქირურგია ხშირად სიცოცხლის შემცვლელი პროცედურაა ზედმეტი წონის პრობლემებით მცხოვრები პირებისთვის, რომლის დროსაც ხდება ზედმეტი კილოგრამების კლება და ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუმჯობესება. თუმცა, დროის გასვლასთან ერთად, ზოგიერთი პაციენტი შესაძლოა შეეჯახოს უარყოფით გვერდით მოვლენებს ან გართულებებს, რომლებმაც შეიძლება მათ ცხოვრების ხარისხზე იმოქმედოს. ამ პოტენციური პრობლემების გაგება მნიშვნელოვანია იმ ადამიანებისთვის, რომლებიც განიხილავენ ან უკვე ჩაიტარეს ბარიატრიული ქირურგია. ეს სტატია აღწერს ზოგიერთ საერთო გრძელვადიან გვერდით მოვლენას, რომლებიც შესაძლოა წლების შემდეგ გამოვლინდეს.
1. კვებითი დეფიციტები
ბარიატრიული ქირურგიის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული გრძელვადიანი გვერდითი მოვლენა არის ვიტამინებისა და მინერალების დეფიციტები. ქირურგიული პროცედურა ცვლის საჭმლის მომნელებელ სისტემას, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს აუცილებელი ვიტამინებისა და მინერალების არასაკმარისი შეწოვა. საერთო დეფიციტებია:
- B12 ვიტამინი: მისი დეფიციტი შეიძლება გამოიწვიოს ანემია და ნევროლოგიური პრობლემები.
- რკინა: დაბალი რკინის დონე იწვევს დაღლილობას და ანემიას.
- კალციუმი და D ვიტამინი: ზრდის ოსტეოპოროზისა და ძვლების მოტეხილობის რისკს.
2. ჭარბი წონის დაბრუნება
მიუხედავად იმისა, რომ ბარიატრიული ქირურგია იწვევს მნიშვნელოვანი ჭარბი წონის დაკარგვას, ზოგიერთი პაციენტი წლების შემდეგ შესაძლოა კვლავ დაუბრუნდეს საწყის წონას. ამას შეიძლება ხელი შეუწყონ შემდეგმა ფაქტორებმა:
- კვებითი ჩვევები: არაჯანსაღი კვების ჩვევების დაბრუნება ან პორციის ზომების ზრდა იწვევს წონის მომატებას.
- მეტაბოლური ადაპტაცია: ორგანიზმი შეიძლება შეეგუოს ნაკლები რაოდენობის კალორიების მიღებას მეტაბოლიზმის შენელებით, რაც ართულებს წონის კლებას.
- ფსიქოლოგიური ფაქტორები: ემოციური ჭამა ან კვებითი აშლილობა.
3. კუჭ-ნაწლავის გართულებები
ბარიატრიული ქირურგიის შემდეგ გრძელვადიან პერიოდში შესაძლებელია კუჭ-ნაწლავის პრობლემების განვითარება, მათ შორის:
- დამპინგის სინდრომი: ეს მდგომარეობა შეიძლება წარმოიშვას შაქრის მაღალი შემცველობის საკვების მიღებისას და იწვევს სიმპტომებს, როგორიცაა გულისრევა, ღებინება და დიარეა.
- ნაწლავის გაუვალობა: ქირურგიული პროცესის შედეგად წარმოქმნილი ნაწიბუროვანი ქსოვილი ან ადჰეზიები რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ნაწლავების ბლოკირება.
- გასტროეზოფაგური რეფლუქსის დაავადება (GERD): ზოგიერთ პაციენტს შესაძლოა განუვითარდეს GERD ან გამწვავდეს მისი სიმპტომები ანატომიური ცვლილებების გამო.
ამ გართულებების მართვისთვის რეგულარული ვიზიტები ექიმთან აუცილებელია.
4. ფსიქოლოგიური ეფექტები
მიუხედავად იმისა, რომ მრავალი პაციენტი წონის დაკარგვის შემდეგ მენტალურ გაუმჯობესებას გრძნობს, ზოგიერთი მათგანი შესაძლოა შეხვდეს ფსიქოლოგიურ სირთულეებს:
- სხეულის აღქმის პრობლემები: სხეულის ფორმის ცვლილებამ შეიძლება გამოიწვიოს სხეულის დისმორფია ან უკმაყოფილება გარეგნობით.
- დეპრესია და შფოთვა: ემოციური ბრძოლები შეიძლება კვლავ შენარჩუნდეს ან წარმოიშვას ოპერაციის შემდეგ, რაც გაძლიერდება წონის შენარჩუნების ზეწოლისგან.
- დამოკიდებულების გადაცემა: ზოგიერთი ადამიანი შესაძლოა შეეჯახოს ახალ დამოკიდებულებებს, როგორიცაა ალკოჰოლის ან ნარკოტიკების მოხმარება, რაც გადანაცვლდება საკვებთან დაკავშირებული ჩვევებისგან.
ფსიქოლოგიური მხარდაჭერა და კონსულტაციები სასარგებლოა ამ საკითხების მოსაგვარებლად.
5. ნაღვლ-კენჭოვანი დაავადებების რისკი
ბარიატრიული ქირურგიის შემდეგ მნიშვნელოვანი წონის დაკარგვა ზრდის ნაღვლის ქვების წარმოქმნის რისკს. ნაღვლის ქვები იწვევს მუცლის ტკივილს და შესაძლოა საჭირო გახდეს დამატებითი ქირურგიული ჩარევა ნაღვლის ბუშტის მოსაცილებლად.
6. ჰორმონალური ბალანსის ცვლილებები
ბარიატრიულმა ქირურგიამ შეიძლება გავლენა იქონიოს ჰორმონალურ ბალანსზე, რამაც შესაძლოა გამოიწვიოს:
- მენსტრუალური ციკლის დარღვევები: ქალებმა შეიძლება შეამჩნიონ მენსტრუალურ ციკლთან დაკავშირებული ცვლილებები ოპერაციის შემდეგ.
- უნაყოფობა: ჰორმონალური ცვლილებები მოქმედებს ნაყოფიერებაზე, თუმცა ბევრ ქალს ნაყოფიერება უბრუნდება წონის მნიშვნელოვან კლებასთან ერთად.
7. გრძელვადიანი ჯანმრთელობის რისკები
ბარიატრიულ ქირურგიას გრძელვადიან პერიოდში შეიძლება ჰქონდეს გაზრდილი რისკი გარკვეული ჯანმრთელობის პრობლემებთან, როგორიცაა:
- სისხლძარღვოვანი პრობლემები: მიუხედავად იმისა, რომ ბევრ პაციენტს უუმჯობესდება გულ-სისხლძარღვთა ჯანმრთელობა, ზოგიერთს კვლავ შეიძლება ჰქონდეს ჰიპერტენზიის ან ქოლესტერინის დონესთან დაკავშირებული რისკები.
- ოსტეოპოროზი: კალციუმისა და D ვიტამინის დეფიციტთან ერთად იზრდება ოსტეოპოროზისა და მასთან დაკავშირებული მოტეხილობების რისკი.
დასკვნა
ბარიატრიული ქირურგია შეიძლება იყოს ძლიერი იარაღი წონის დასაკლებად და ჯანმრთელობის გასაუმჯობესებლად, მაგრამ მნიშვნელოვანია პაციენტებმა, რომ გაიგონ გრძელვადიანი გვერდითი მოვლენების პოტენციალი, რომლებიც შეიძლება გამოვლინდეს წლების შემდეგ. რეგულარული შემოწმებები, კვების კონტროლი, ფსიქოლოგიური კონსულტაციები და ჯანმრთელი ცხოვრების წესის შენარჩუნება მნიშვნელოვანია ამ რისკების შესამცირებლად და ხანგრძლივი წარმატების უზრუნველსაყოფად. პაციენტებს მუდმივად უნდა ჰქონდეთ ქიმებთან კომუნიკაცია, რათა მონიტორინგი გაუწიონ ჯანმრთელობას და მოაგვარონ შესაძლო პრობლემები. .